Hodowcy bydła wiedzą, że biegunki u cieląt są bardzo groźne. Już po upływie 1-2 dni u cieląt z biegunką można zaobserwować objawy niebezpiecznego odwodnienia. Typowe objawy odwodnienia cieląt to mało elastyczna skóra, zapadnięte oczy, suchy nos i wyschnięta błona śluzowa pyska. Odwodnienie, które spowodowane jest biegunką u cieląt może doprowadzić bardzo szybko do śmierci zwierząt.
Aby uniknąć tego problemu w odchowie należy odpowiedzieć na pytanie, co wywołuje biegunkę u cieląt? Powodów występowania biegunek może być wiele, ale można rozróżnić dwa typy, tj. biegunki żywieniowe oraz takie, które wywołane są przez czynniki chorobowe.
Biegunka żywieniowa
Objawem biegunki żywieniowej jest zazwyczaj wydalanie zbyt dużej ilości jasnego lub szarego kału. W takim przypadku powinniśmy się skupić na jakości oraz sposobie przygotowania mleka lub preparatu mlekozastępczego.
Duże znaczenie ma temperatura w jakiej przygotowuje się preparat mlekozastępczy oraz jego koncentracja. Przygotowując preparat mlekozastępczy należy stosować się do zaleceń producenta umieszczonych na opakowaniu. Należy dokładnie odmierzać ilość preparatu oraz sprawdzać temperaturę przygotowywanego pójła.
Aby uniknąć biegunek u cieląt ważny jest sposób w jaki podaje się preparat mlekozastępczy. Należy zwrócić uwagę na temperaturę mleka (ok. 40˚C) oraz właściwą pozycję cieląt w trakcie pojenia.
Zaleca się pojenie cieląt z wiaderek ze smoczkami. Dzięki temu pobudza się naturalny odruch ssania i kieruje mleko do trawieńca, co poprawia wchłanianie i zmniejsza ryzyko wystąpienia biegunki pokarmowej. Należy również pamiętać, aby cielęta miały stały dostęp do świeżej wody.
Więcej informacji na temat prawidłowego żywienia, przygotowania preparatów oraz techniki odpajania cieląt można znaleźć w naszym artykule tutaj.
Biegunki cieląt wywołane przez czynniki chorobowe
Jedynym skutecznym sposobem na zwalczanie biegunek jest znalezienie przyczyny infekcji. Zakażenie może być spowodowane wirusami (rota i koronawirusy), bakteriami (Escherichia coli, Salmonella spp.) oraz pasożytami (kryptosporydioza, kokcydioza). W pierwszej kolejności należy uważnie przyjrzeć się odchodom cieląt. Ponadto zaleca się przeprowadzenie testów, które pomogą określić typ infekcji.
Dopiero wówczas można określić przyczynę zachorowań i zastosować terapię, która będzie skuteczna. W takim przypadku należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Objawy chorobowe cieląt cierpiących na biegunkę
- Zwierzęta są apatyczne, tracą apetyt oraz pragnienie.
- Nie wykazują zainteresowania bodźcami zewnętrznymi, wpadają w letarg.
- Cielęta często leżą skulone podwijając nogi, a głowę układają na bok, oszczędzając ciepło.
- Zwierzęta, gdy stoją, podwijają ogon i pochylają głowę.
- Chore cielęta są wrażliwe na niskie temperatury, co objawia się drgawkami.
Co robić w przypadku wystąpienia biegunki u cieląt?
Najgroźniejszym skutkiem biegunki u cieląt jest odwodnienie. Cielęta już po 1- 2 dniach mogą utracić od 5 do 14% masy ciała na sutek odwodnienia, co może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.
Bez względu na przyczynę biegunek, nie można dopuścić do odwodnienia oraz zakwaszenia. Najważniejsze jest, aby przywrócić równowagę wodno-elektrolitową podając wysokiej jakości preparaty elektrolitowe.
Polecamy praktyczne tabletki musujące Nutrifizz
- Tabletka musująca Nutrifizz zapewnia właściwe dozowanie i uzyskanie odpowiedniej mieszanki elektrolitowej.
- Uzupełnia energię, ponieważ zawiera laktozę, naturalny cukier występujący w mleku, który jest najłatwiej przyswajalny przez cielęta.
- Zapobiega odwodnieniu, dostarczając niezbędne elektrolity.
- Wzmacnia odporność młodych zwierząt, dzięki systemowi prozdrowotnemu IMAGRO ®, który zawiera probiotyki oraz kwasy organiczne.
Jak stosować elektrolity Nutrifizz?
- Przy pierwszych objawach odwodnienia lub biegunki należy podać 2 tabletki pomiędzy pojeniem mlekiem, minimum 2 godziny po pierwszym karmieniu.
- W przypadku występowania biegunki lub poważnych zaburzeń trawienia należy odstawić mleko i zacząć podawać 2 tabletki dwa razy dziennie zamiast mleka oraz zasięgnąć porady lekarza weterynarii!
Więcej informacji na temat elektrolitów dla cieląt można znaleźć tutaj.
Jak uniknąć biegunki u cieląt?
Najważniejsze to właściwe postępowanie w trakcie pojenia siarą oraz higiena.
Należy zadbać, aby po urodzeniu cielę dostało odpowiednią ilość siary. Powinno otrzymać co najmniej 3 do 4 litrów dobrej jakości siary w ciągu godziny po porodzie.
Dobra siara zawiera co najmniej 60 g immunoglobulin/ litr. Jakość siary można sprawdzić przy pomocy refraktometru. W ten sposób można ocenić ile przeciwciał przyjął cielak.
Zasadą w pojeniu cieląt siarą jest: dużo, szybko, często i świeżo.
Wysoka jakość preparatów mlekozastępczych
Zaleca się, aby stosować jeden preparat mlekozastępczy przez cały okres odchowu. Preparat mlekozastępczy powinien być produkowany z wykorzystaniem surowców mlecznych.
Im wyższy ich poziom tym lepiej, ponieważ cielęta najlepiej przyswajają białko mleka z serwatki lub mleka odtłuszczonego.
Preparaty do intensywnego odchowu, które zaleca się stosować zaraz po siarze, nie powinny zawierać białka roślinnego, szczególnie sojowego.
Więcej informacji na temat białka w preparatach mlekozastępczych można znaleźć tutaj.
Zarządzanie stadem oraz higiena
Aby zapobiegać biegunkom należy we właściwy sposób zarządzać stadem oraz zwrócić uwagę na środowisko odchowu, tj. higienę kojców dla cieląt oraz budynków w których utrzymywane są zwierzęta. Warunki bytowe mają duży wpływ na zdrowotność stada.
Należy upewnić się, że cielęta maja wystarczającą ilość słomy w kojcach. Używać słomy czystej i suchej. Regularnie czyść kojce.
Kojce powinny być właściwej wielkości. W kojcu powinien być osłonięty obszar, w którym cielęta mogą leżeć.
Nie powinno się umieszczać cieląt w różnym wieku w jednym kojcu. Maksymalna dopuszczalna różnica wieku cieląt wynosi dwa tygodnie. Naturalna odporność młodych zwierząt jest wciąż słabo rozwinięta, więc starsze zwierzęta mogą rozprzestrzeniać choroby. Więcej informacji na temat zdrowia cieląt można znaleźć tutaj.
Ważne jest, aby we właściwy sposób obchodzić się z cielętami. Stres w trakcie transportu lub grupowania cieląt może zwiększyć podatność na infekcje.
Budowanie odporności
Kluczowym czynnikiem w zapobieganiu występowania biegunek u cieląt jest budowanie odporności zwierząt. Mechanizm budowania odporności na infekcje jest znany i szeroko opisany w literaturze naukowej.
Więcej informacji na temat budowania odporności cieląt można znaleźć tutaj.
Biegunki to najczęściej występujący problem w odchowie cieląt. Ponad 50% upadków cieląt jest wynikiem biegunek.
Profilaktyka oraz stworzenie cielętom właściwych warunków rozwoju jest najlepszym sposobem na zapobieganie biegunkom u cieląt i przynosi korzyści przez cały okres użytkowania zwierząt.